Architectuur in Limburg: dit moet je weten en hier moet je zijn
Met de kunst van het bouwen kun je in Limburg alle kanten op. Historisch gezien zijn er boeiende bouwwerken, zoals het enige nog te bezoeken Romeinse gebouw van Nederland, maar ook moderne architectuur in steden als Maastricht, Heerlen en Venlo. Iets verder van de Randstad ontdek je pas echte architectuurschatten…
Bouwen met stenen, dat begon bij de Romeinen en dat begon in Limburg. Het bewijs ligt in Heerlen, in het Thermenmuseum. Hier bewonder je de oudste architectuur van Nederland. Sinds die tijd tot vandaag is er veel gebeurd op het gebied van architectuur in Limburg. Je komt in ons geval dan uit op begrippen als vakwerk, Maasgotiek en modernisme.
Bovendien is in Limburg één van de belangrijkste Nederlandse architecten geboren: Pierre Cuypers. Zoals je hoort: liefhebbers van architectuur zitten helemaal goed hier in Limburg. Ook geven we je een lijstje van bijzondere gebouwen in Limburg op het gebied van architectuur.
Typisch Limburgse architectuur uitgelegd
Vakwerk
Het Heuvelland in Zuid-Limburg zou niet compleet zijn zonder de typerende vakwerkhuisjes. Hout, leem en stro waren de originele bouwmaterialen. Elke streek heeft zijn eigen houtstructuren en tradities binnen het vakwerk. Een kenner kan zien of het Duits vakwerk is of uit typisch voor Zuid-Limburg.
Het idee achter een vakwerkwoning is dat er een houten raamwerk gemaakt werd en ertussen gevlochten wilgentenen met stro en leem. Het hout werd ingesmeerd met teer en de leem met kalk, vandaar de zwart-witte kleurstelling. Strooien daken werden gaandeweg vervangen door dakpannen. Hoewel ze nu op meerdere gebieden van grote waarde zijn, waren het vroeger armeluiswoningen.
Maasgotiek
In Limburg is er een duidelijke stroming binnen de architectuur ontstaan: de Maasgotiek. Limburg zou Limburg namelijk niet zijn als de grote invloed van de katholieke kerk niet ook te merken was in de architectuur. Maasgotiek vind je vooral terug in religieuze gebouwen uit de 13etot en met de 16e eeuw. Er wordt veel gebouwd met lokale kalksteen en gebladerde kapitelen in aanvulling op andere klassiek gotische elementen. Pronkstuk van de Maasgotiek is de Basiliek van het H. Sacrament in Meerssen.
Modernisme
Glas, staal en beton in plaats van bakstenen, hout en glas-in-lood. Het contrast kon niet veel groter zijn toen het modernisme vanaf de jaren dertig zijn intrede deed binnen de architectuur in Limburg. In die tijd zaten het geld en de moderne ideeën vooral in de voormalige mijnstreek. Het is daarom zo dat zich in Parkstad een grote concentratie modernistische gebouwen bevindt. Het Glaspaleis in Heerlen is daarvan een bekend hoogtepunt.
Architect Pierre Cuypers
Een van de beroemdste architecten van Nederland is een Limburger: Pierre Cuypers. Hij is in 1827 geboren in Roermond, waar hij later stadsarchitect zou worden. Cuypers stond bekend om zijn neogotische ontwerpen op een moment dat dit uit de mode was aan het raken. Hoewel hij honderden kerken ontwierp en restaureerde, is hij vooral bekend voor het ontwerpen van het Rijksmuseum en Centraal Station in Amsterdam. Leuk om te weten: hij ontwierp ook de troon waarop elk jaar op Prinsjesdag de troonrede wordt voorgelezen!
Dan wil je deze bijzondere gebouwen in Limburg hebben gezien:
Liefhebber van architectuur?
Hundertwasserhaus in Houthem
Naar een ontwerp van Friedrich Hundertwasser staat er midden tussen het groen in Houthem een wonderlijk gebouw. Zoals bekend: keramiek, felle kleuren en geen enkele rechte lijn! Dit huis is een vakantieoord voor kinderen met een beperking, maar het is toch mogelijk om een rondleiding te boeken.
Brandweerkazerne in Weert
Weert mag trots zijn op een strak staaltje moderne architectuur van waaruit de brandweermannen hun goede werk mogen verrichten. De kazerne plus het inpandige districtskantoor is ontworpen door BDG Architecten en pronkt sinds 2012 in Weert.
Glaspaleis in Heerlen
Ooit stond het op de lange, beruchte slooplijst van Heerlen. Gelukkig is dit toonbeeld van modernisme overeind gebleven en hoe. Na de renovatie rond 2000 is de waarde van het Glaspaleis weer helder voor velen. En dat te bedenken dat dit bijzondere gebouw met ‘zwevende’ glazen gevel al sinds 1935 het stadsbeeld bepaalt.
Bonnefantenmuseum in Maastricht
De beroemde Italiaanse architect Aldo Rossi ontwierp het onmiddellijk herkenbare Bonnefanten in Maastricht. Vooral de voor Rossi karakteristieke vorm van de toren is vanaf de Maas een duidelijk baken. Van binnen is het ook een indrukwekkende verschijning. De in het oog springende trap is gebaseerd op de trap van Montagne de Bueren in Luik.
Hedge House in Wijlre
Het Hedge House van architect Wiel Arets een aparte verschijning.Zeker in combinatie met de kunst die er vertoond wordt en de groene, klassieke omgeving van kasteel Wijlre. De tentoonstellingsruimte van Buitenplaats Kasteel Wijlre is deels verzonken en laat de harten van liefhebbers van beton, glas en staal sneller kloppen.
Munsterkerk in Roermond
In Limburg is dit onze Dom van Keulen: groots, indrukwekkend en hartstikke oud. Al uit de 13e eeuw stamt de Munsterkerk waarvan de architectuur (laat-Romaans) zeker voor Nederland vrij uniek is. De bouwstijl(en) van de kerk maar ook het alle elementen op het prachtige Munsterplein vormen een prachtig fotogeniek geheel.
Stadskantoor in Venlo
Duuzame innovatieve architectuur zo is het Stadskantoor in Venlo beste te omschrijven. Gelegen aan de maas op basis van Cradle-to-cradle, het eerste gebouw ter wereld met toepassing van dit concept. Je kunt er terecht voor rondleidingen.